7 jun - Een torenhoge studieschuld bij DUO: wat zijn nou écht de gevolgen?

De één ziet een lening als gratis geld, de ander slaat alleen al bij de gedachte van een studieschuld doodsangsten uit. Want hoe zit het nou precies met het terugbetalen? Kan je nog wel een hypotheek krijgen met een studieschuld? Omdat er heel veel mensen zijn die er niets van snappen, vroegen wij na bij DUO voor antwoorden. Zodat we het jou uit kunnen uitleggen, zonder lastige financiële woordjes die het ene oor in, en het andere oor weer uitgaan.

In april werd al bekend dat steeds meer oud-studenten problemen hebben met het aflossen van hun studieschuld. Door de afschaffing van de basisbeurs zijn zelfs meer studenten gaan lenen. De gemiddelde schuld per student zal daarom nog verder oplopen tot 21.000 euro. Dat is helemaal kut als je weet dat het geld van de afgeschafte basisbeurs niet naar het onderwijs gaat. Volgens studentenorganisaties ISO en LSVB geeft de overheid zelfs nu nog minder uit aan onderwijs dan toen. 20.000 euro in 2000, tegenover 14.300 straks in 2025. Gelukkig is zo’n lening bij DUO voor ons studenten tenminste voordelig. Toch?

Staat een DUO-lening écht gelijk aan gratis geld?

De rente van een DUO-lening staat momenteel op 0% (denk er maar wat uitroeptekens bij, ja). Dit betekent, hoe bizar het ook is, dat de studenten die dit jaar afstuderen geen rente hoeven te betalen en kunnen zeggen dat het geleende geld, ‘gratis geld‘, is. Hoera! Tijd voor een vreugdedansje!

Of toch niet. Een rentepercentage wordt elk jaar voor vijf jaar vastgesteld, en geldt voor iedereen die dat jaar afgestudeerd is (meer hierover lees je een paar alinea’s verderop). Maar ook voor de mensen die alweer vijf jaar verder zijn. Dit kan dus betekenen jij na deze periode bijvoorbeeld 8% aan rente over je resterende lening moet betalen.. Maar hier gaan we natuurlijk niet vanuit, want het rentebedrag is sinds 2002 alleen maar gedaald. Lenen bij DUO klinkt daarom hartstikke fancy en lekker goedkoop, maar we wonen in Nederland. In Nederland is niets gratis, wat betekent dat lenen sowieso gevolgen heeft voor later.

Studieschuld versus hypotheek aanvragen

Plannen om later een dikke villa te kopen? Ik help nu in één klap alle geruchten de wereld uit, want een studieschuld heeft zeker weten gevolgen voor je hypotheek, maar deze lening telt wel minder zwaar mee dan andere ‘gewone’ leningen.

Oke, kan je dat alsjeblieft even verduidelijken?

Ik zal het uitleggen met behulp van wat bedragen. Het zit zo: de bank berekent over een lening altijd maandlasten. Dit zijn bedragen die je maandelijks moet betalen om je lening af te lossen. Normaal berekenen ze als maandlast altijd 2% van een lening, maar bij een lening van DUO is dit minder. Zit je in het oude leenstelsel, hanteren ze een maandlast van 0,75%, bij het nieuwe leenstelsel 0,45%.

Een voorbeeld: je hebt een studieschuld van €15.000 (want dit is het gemiddelde bedrag dat een student aan studieschulden heeft aan het einde van de rit). In het nieuwe leenstelsel berekenen ze hier dus een maandlast van 0,45% over, dat komt neer op €67,50 per maand. Deze bedragen zijn niet ‘echt’, maar dit hebben hoge piefen bedacht als maatstaaf voor een bank om een hypotheek te verstrekken. Je lost in het echt namelijk een ander bedrag af, afhankelijk van jouw inkomen. Als je met jouw inkomen maandelijks een hypotheek van €600,- kunt betalen, wordt dit bedrag dus verminderd naar €532,50 (€600 – €67,50). Je kan hierdoor dus een minder hoge hypotheek afsluiten. Let op: dit verschil lijkt misschien ‘weinig’, maar bij het kopen van een huis kan dit in totaal makkelijk €20.000 euro schelen. Er is dus kans dat je jouw droomhuis wel gedag kan zeggen.

Maar dan zeg ik toch gewoon dat ik geen studieschuld heb?

Je studieschuld staat niet BKR-geregistreerd (Bureau Krediet Registratie). Dit betekent dat je hypotheekadviseur en banken geen inzicht hebben in studieschulden. Je bent wettelijk verplicht dit zelf te zeggen. Het zal je misschien verbazen, maar 39% van de mensen geeft hun studieschuld niet door aan de hypotheekadviseur. Daardoor kunnen ze dus een hogere hypotheek krijgen en vertoeven in bijvoorbeeld die dikke villa. Maar dit is natuurlijk niet helemaal de bedoeling en heeft natuurlijk gevolgen – duh, want we wonen in Nederland.

Als jij bijvoorbeeld met je liefje een huis koopt en vervolgens besluit te gaan scheiden en apart te gaan wonen, staat de NHG (Nationale Hypotheek Garantie) voor jou klaar. Ze kunnen bijvoorbeeld eventuele kosten dekken. Maar als je hebt gelogen over je maandlasten (dus je studieschuld niet doorgegeven hebt), doen ze dit niet meer voor je. Dan zit je dus zwaar in de penarie en moet je alles zelf gaan dokken. Het is bovendien niet chill om over tien jaar nog stééds je studielening af te moeten lossen, want dan heb je hoogstwaarschijnlijk wel weer andere zorgen aan je kop.

Allemaal leuk en aardig, maar ik koop nog lang geen huis en maak me meer zorgen over het afbetalen: hoe zit dat precies?

Als je bent afgestudeerd, hoef je niet meteen je studieschuld af te lossen. Dat is logisch, want het is natuurlijk niet honderd procent zeker dat jij gelijk die vette droombaan hebt. De tijd dat je niet hoeft af te betalen, noemen ze de aanloopfase. Deze periode start de eerste van januari nádat je bent afgestudeerd (of gestopt bent met je studie). Dit duurt twee jaar, hierna begint je aflosfase – waarin je, logisch, dus gaat aflossen. Dit bedrag is afhankelijk van de rente en je inkomen. Dit verschilt dus per persoon. Een jaar vóór je moet beginnen met betalen, krijg je hier bericht over. Je lost je studieschuld in 15 jaar af wanneer je in het oude leenstelsel zit. Wanneer je in het nieuwe leenstelsel zit, mag je kiezen of je het in 15 jaar of 35 jaar aflost.

Kan ik ook eerder aflossen?

Hoe eerder, hoe beter. Je kan eerder aflossen, of het bedrag in één keer aflosssen. Dit is allemaal geen probleem. Hiervoor moet je wel even de website van DUO raadplegen, want daar staan alle rekeningnummers waar je het geld naar kan overmaken. Dit is eigenlijk best gemakkelijk te vinden, dus dat scheelt weer een hoop ellende.

“Oké, lekker boeiend. Als je het niet redt, wordt het toch wel kwijtgescholden”

Hier zit het fout. Er is een mogelijkheid dat het kwijtgescholden wordt, maar dan kijkt de DUO wel eerst even goed in jouw portemonnee. Als jij bijvoorbeeld besluit al vanaf je 27e lekker twee daagjes in de week te gaan werken om verder op je kids te passen, wordt het niet kwijtgescholden. Dat liefje van je mag het dan mooi gaan betalen. En als je een tijdje geen baan hebt, waardoor je niet kunt aflossen? Dan wordt je aflosfase verlengd, met het aantal maanden dat je tijdelijk niet aflost. Je moet al met al dus wel diep in de shit zitten wanneer het wordt kwijtgescholden, dus dat is niet iets waar je in de eerste instantie van moet uitgaan.

Kortom…

Zorg ervoor dat je goed nadenkt over je eventuele lening, en onthoud dat in Nederland niets gratis is. Een studieschuld hebben is absoluut niet het einde van de wereld (want soms kan je ook helemaal niet anders), maar denk wel goed na of je geen tijd hebt voor een eventueel bijbaantje. Kan je ook nog eens lekker je CV opkrikken. En met een gerust hart op het terras een drankje drinken. 

Bron: ondertussen.nl