22 nov - Slechte cijfers op school zeggen niks over de latere carrière

Nog een Sinterklaas kadootje nodig voor je vader of moeder? Hoogleraar en neuropsycholoog Jelle Jolles schreef een geweldig boek, ‘Het tienerbrein’. Eindelijk de waanzin in je hoofd verklaard! Opeens begrijpen je ouders wat ze moeten doen als hun dochter weer eens op het punt staat te vertrekken in een veel te korte rok en dito naveltruitje, en snappen ze waarom hun zoon het de logica zelve vindt dat uren skateboarden belangrijker is dan huiswerk maken.

'Tieners die grenzen durven te overschrijden, zijn de vernieuwers van morgen'

Jolles was als tiener zelf een geval apart: ‘Ik had in de tweede klas van het gymnasium twee voldoendes, één voor tekenen en één voor lichamelijke opvoeding. Dat ik het toch heb gered is dankzij mijn leraar natuurkunde. Hij keek niet naar mijn cijfers. Hij keek naar míj en zei: ‘Hij komt er wel.’ Dat zou meer moeten gebeuren. Matige cijfers op school zeggen niks over je latere carrière. Dat ik als tiener via de regenpijp het huis in- en uitklom en liever rookbommen in mekaar knutselde dan leerde, doet dat wel. Een brede interesse zou zelfs de norm moeten zijn: tieners horen niet stil te zitten in schoolbanken. Ze leren door te ervaren, niet door te luisteren."

De cijfers op een tienerrapport zeggen dus weinig.

Jelle Jolles "Tieners zijn een werk in uitvoering. Je hersenen rijpen tot ver na je 20ste. Onderzoek heeft al herhaaldelijk aangetoond dat zelfs het IQ kan veranderen: kinderen van 10 tot 14 kunnen, onder stimulerende omstandigheden, in een paar jaar tijd twintig IQ-punten stijgen. Daarom is het zo jammer dat kinderen aan het eind van de lagere school al op hun resultaten worden vastgepind: zo, dat is er eentje voor de beroepsafdeling of een technische school. Terwijl dat maar een momentopname is en veel leerlingen in het technisch onderwijs meer potentieel hebben. Er zijn heel wat jongeren die op school veel minder goed presteren dan waartoe ze in staat zijn."

Hersenonderzoek verklaart dat volgens u. ‘Hoe goed tienerhersenen zich ontwikkelen,’ is de belangrijkste mededeling in uw boek, ‘hangt heel sterk af van de omgeving waar jongeren tijd doorbrengen en wat ze daar ervaren.’

Jolles "Ja. Hoe ze door hun ouders of de school gestimuleerd worden. Of ze voor de televisie hangen, in de bioscoop zitten, gamen of rondhangen met vrienden: het heeft allemaal z’n invloed."

Intelligentie is dus niet iets wat we automatisch erven van onze ouders.

Jolles "Je kunt nature – aanleg – en nurture – opvoeding – niet los van elkaar zien. Het zijn onze genen die ons mogelijkheden geven, maar die mogelijkheden moeten wel getriggerd worden. Een Aboriginal-kind kan aan de hand van de luchtweerstand en fata morgana’s uitzoeken waar er ergens water is; wij kunnen dat niet. Omdat ons brein nooit is gevraagd die vaardigheid te ontwikkelen."

Bron: Humo

• Hier kun je het boek bestellen.